هدف اصلی سازمان بین‌المللی کار، ترویج فرصتهای برابر برای زنان و مردان جهت دستیابی به کار شایسته و مولد در شرایط آزادی، برابری، امنیت و حفظ کرامت انسانی است.
در واقع کار شایسته فرصتی برابر برای افراد ایجاد می‌کند تا بتوانند در شرایطی آزاد و امن به کار و فعالیت‌هایی بپردازند که ضمن مولد بودن، شرافت و اخلاقیات انسانی آن‌ها را نیز رعایت می‌کند.
کار شایسته
مفهوم کار شایسته حول محور توسعه می‌چرخد، از مباحث حوزه اقتصادی فراتر می رود و به طور مستقیم ملاحظات اجتماعی را نیز مطرح می‌کند.
مفهوم کار شایسته دیدگاهی تلفیقی دارد که در آن دستور کار کاهش فقر، توسعه انسانی و یکپارچگی اجتماعی را با هم ترکیب می‌شود.
مفهوم کار شایسته بر بهبود تمام جنبه‌های کار در اقتصاد غیر رسمی تاکید دارد.
مفهوم کار شایسته در پی رفع تبعیض در محل کار می‌رود و بحث برابری جنسیتی و برابری در محل کار را دنبال می‌کند.
مفهوم کار شایسته همچنین ساختارها و فرایندهایی که چرخه‌های محرومیت و فقر را ایجاد، یا به تقویت آن‌ها کمک می‌کند را به چالش می‌کشد.
کار شایسته مفهومی پویا و متغیر است که در طول زمان شاخص های آن در جهت تکامل و تحقق سطوح بالاتری از کمیت و کیفیت عناصر چهارگانه آن ، تغییر می‌یابند و با اقتضائات روز هماهنگ و همگام می‌شوند.
کار شایسته به مثابه‌ی یک الگو برای تفکر است. در واقع ما بیش از هر چیز به نهادینه شدن تفکر کار شایسته در کشور نیاز داریم و نباید فراموش کنیم که شایستگی کار نقطه‌ی آغاز دارد اما پایانی برای آن وجود ندارد چرا که مفهوم آن با توسعه و پویایی گره خورده است.
مفهوم کار شایسته از آن جهت پویا خوانده می‌شود که معیارهای شایستگی کارها در طول زمان و با توجه به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سطح توسعه یافتگی کشورها تغییر می‌کند.
به عبارتی دیگر کار شایسته یعنی افزایش شانس به دست آوردن شغل مولد با دستمزد عادلانه در شرایط کاری قابل قبول.
ابعاد شغل شایسته
شغل شایسته در ابعاد متفاوتی تعریف می‌شود از جمله:
۱-فرصتهای شغلی
۲-کار مولد و فعالیت‌های پویا
۳-آزادی در انتخاب شغل
۴-برابری در کار
۵-امنیت شغلی و ایمنی در کار
۶-اخلاقیات و شرافت انسانی در کار
رکن های شغل شایسته
شغل شایسته بر مبنای چهار عنصر اصلی شکل می‌گیرد:
۱-اشتغال
۲-حمایت‌های اجتماعی
۳-حقوق بنیادین کار
۴-گفت‌وگوهای اجتماعی
در مجموع پیاده سازی رویکرد كار شایسته به تلاش زیادی نیاز دارد. اجرای مفهوم كار شایسته در وهله نخست از وظایف دولت‌ها و نمایندگان اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن‌ها است.
کار شایسته و حق مسلم همه شهروندان ایرانی
همه شهروندان ایرانی علاوه بر اینکه حق اشتغال دارند، حق کار شایسته را نیز دارا هستند و منظور از اشتغال شایسته کاری است که مبتنی بر علایق، انگیزه‌ها، استعدادها، قابلیت‌ها و از همه مهمتر همسو با تخصص‌ها و مهارت‌های فرد است.
امروزه اغلب کشورها به نرخ بیکاری به عنوان تنها نمایانگر وضعیت اشتغال متکی هستند، اما این نرخ، بخصوص در کشورهای با درآمد پایین، به تنهایی نمی‌تواند وضعیت بازار کار را مشخص کند. بلکه میزان شایسته بودن کاری که افراد به آن مشغول هستند نیز دارای اهمیت بوده و باید به عنوان یکی از شاخص‌های وضعیت اشتغال در نظر گرفته شود.
شاخص‌های کار شایسته
۱-فرصتهای اشتغال
یکی از متداول‌ترین راه‌ها برای سنجش شایستگی مشاغل در جامعه، میزان فرصتهای شغلی است که هرچه در جامعه زیادتر باشد، کار به سمت شایستگی پیش می‌رود.
۲-قابل قبول بودن
کار شایسته، باید کاری باشد که در جامعه قابل قبول است. دو شکل از کار غیرقابل قبول مطرح است: کار کودکان و کار جبری.
۳-درآمد مناسب با کار و سودمند از لحاظ اقتصادی
یکی ازمهم‌ترین ویژگی یک شغل، دستمزد آن است. کاری شایسته است که دستمزدی متناسب با وظیفه محول شده به فرد و سودمند از لحاظ اقتصادی داشته باشد.
۴-ساعت کار شایسته
کار بیش از اندازه می‌تواند برای سلامتی جسمی و روانی زیان‌آور باشد، مانع تعادل بین کار و زندگی خانوادگی شود و اغلب نشانه‌ای از دستمزد ساعتی نامناسب است. کار کوتاه مدت نیز دال بر فرصتهای اشتغال نامناسب است.
۵-ثبات و امنیت شغلی
برای بسیاری از مردم، از دست دادن کار واقعـه‌ی مهمـی اسـت و از ایـن رو، امنیـت شـغلی از دیـدگاه بسیاری از افراد، یکی از جنبه‌های کار شایسته است. دز صورت از دست دادن کار حتی اگر به سرعت کار دیگری پیدا شود، فرایند تجمع سرمایه انسانی مختل می‌شود و مهارت‌ها و دانش خاص شغل از دست رفتـه را بی‌ارزش می‌کند. فقدان کار همچنین دستیابی به مزایای بازنشستگی و سایر مزایای رفاهی را نیز دچـار اختلال می‌کند، استرس‌زاست و می‌تواند مشکلاتی برای تمام اعضای خانواده بـه وجـود آورد.
۶-تعادل بین کار و زندگی خانوادگی
افرادی که مسئولیتهای خانوادگی دارند و برای پیوستن به بازار کار تمایل نشان می‌دهند یا در بازار کار حضور دارند، باید بتوانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند بدون اینکه در معرض تبعیض قرار گیرند.
۷-رفتار بی طرفانه در اشتغال
در محیط کار نباید تبعیض وجود داشته باشد. تبعیض به هر نوعی از تفاوت، حذف یا ترجیح بر اساس نژاد، رنگ، جنس، مذهب، عقاید سیاسی، ملیت و اصل‌ونسب یا خاستگاه اجتماعی که تأثیری مخرب بر کیفیت فرصتهای شغلی یا رفتار در اشتغال دارد، گفته می‌شود.
۸-کار امن
سالانه بیش از ۲ میلیون نفر از کارکنان بر اثر حوادث و بیماری‌های ناشی از کار فوت می‌کنند. همه مشاغل در معرض میزانی از خطر قرار دارند که بسته به نوع شغل، نوع فعالیت اقتصادی، ویژگی‌های محل کار، خصوصیات فرد شاغل و… متفاوت است که با آموزش مناسب می‌توان تا حد زیادی این خطرات را کاهش داد. هرچه میزان خطرات موجود در شغلی زیادتر باشد، آن شغل از شایستگی دورتر می‌شود.
یادمان نرود بزرگترین سرمایه برای هر کشوری نیروی انسانی آن است که در این باره آموزش‌وپرورش و آموزش عالی و نهادهای مرتبط با حوزه‌ی آموزش می‌توانند در زمینه کشف استعدادهای شغلی، هدایت مسیر شغلی و متناسب سازی آموزش‌های رسمی با مطالبات بازار کار فعلی و آتی نقش موثری داشته باشند و متخصص‌ترین نیروهای انسانی را تربیت کنند.
علاوه بر این باید توجه داشته باشیم که در راستای پیاده‌سازی سیاست‌های مربوط به کار شایسته، فرصتهای شغلی مناسب و برابر برای زنان فراهم شود. ایجاد فرصتهای برابر جنسیتی باید مورد توجه باشد و به یک رویه‌ی عملیاتی تبدیل شود. بنابراین لزوم طراحی بسته‌ی جامع مشوق‌های اشتغال زنان، یکی از الزامات بازار کار ایران است که در این بسته، موضوعاتی از قبیل همسر بودن، مادر بودن، مرخصی زایمان، تامین اجتماعی زنان، مشاغل از راه دور برای زنان، مشاغل خانگی، موضوع الگوی مشاغل مشارکتی و ده‌ها موضوع دیگر گنجانده می‌شود.
